Taşınmaz Edinimi Yolu İle Vatandaşlık Kazanımı
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai hallerin sayıldığı 12. maddesinde Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla; Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğunun Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığı kazanabileceği belirtilmiştir.
Cumhurbaşkanınca belirlenecek olan tutar ise 5627 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte yer almaktadır. Yönetmelik, yabancı gerçek kişilerin şahsi taşınmaz edinimlerini kapsamaktadır. Yabancı gerçek kişilerin şahsı dışında eşi, çocuğu vb. adına yapılan taşınmaz edinimleri Yönetmelikte aranılan değerin hesabında dikkate alınmayacaktır. Ayrıca bu kişilerin yöneticisi veya ortağı oldukları şirket tüzel kişiliği adına yapılan taşınmaz edinimleri bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. 5627 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20.maddesinin 2’nci fıkrasının (b) bendi kapsamında yabancıların taşınmaz edinimi ile vatandaşlık kazanabilmesi iki şekilde mümkündür. Bunlar,
- Taşınmazın değerinin en az 400.000 Amerikan doları veya karşılığı döviz tutarında olması, taşınmazın kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş ya da üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı taşınmaz olması, taşınmazın tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi konularak satın alınması,
- Taşınmaz için en az 400.000 Amerikan doları veya karşılığı döviz tutarının peşin olarak yatırılması, taşınmazda kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş olması, tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkinin yapılmayacağı taahhüdünün şerh edilmiş olması sonucunda noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilmesi,
olup bu hallerde yabancıların Cumhurbaşkanı kararı ile vatandaşlık alabilmesi mümkündür. İkinci halde belirtilen noterde düzenlenecek satış vaadi sözleşmeleri sadece kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş taşınmazlar için mümkün olmaktadır.
Satış yoluyla edinilecek taşınmaz sayısında herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Yönetmelikte belirtilen tutarın sağlanması esastır.
Satış vaadine dayalı olarak yapılan başvurularda ise Yönetmelikte aranılan tutarın tek sözleşme ile sağlanması ve vaade konu taşınmazların bu sözleşmede belirlenmiş olması gerekmektedir.
Tutarlar taşınmaz değer raporları ile tespit edilmekte olup, taşınmaz değerleme raporlarının Tadebis-Web-Tapu (https://webtapu.tkgm.gov.tr/) sistemi üzerinden alınması zorunludur. Değerleme raporundaki TL değerinin Amerikan doları cinsinden karşılığının bulunmasında kural olarak rapor tarihinden önceki son iş gününün TCMB efektif satış kuru esas alınır.
Türk Vatandaşlığı Kanunu Uygulama Yönetmeliği hk. 13.06.2024 tarihli 2024/4 Sayılı Genelge ile taşınmaz değerleme raporundan istisna tutulan tüzel kişiler tarafından yapılan satış/satış vaadi işlemleri bulunmaktadır. Bunlar;
- Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve bunların iktisadi teşebbüsleri, müesseseleri, iştirak ve bağlı ortaklıkları ve bunların iştirakleri ile bunların hasılat paylaşım sözleşmeleri kapsamında yapılan satış / satış vaadi işlemleri,
- Gayrimenkul yatırım ortaklıkları tarafından yapılan satış ve satış vaadi işlemleri;
olup yukarıda sayılan tüzel kişiler tarafından satış /satış vaadi işlemlerinin yapılması halinde gayrimenkul değerlendirme raporu aranılmamaktadır. Ancak Genel Müdürlükçe (Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı) gerekli görülmesi halinde taşınmaz değerleme raporu yukarıda sayılan tüzel kişilerden de talep edilebilmektedir.
(Yönetmelikteki güncel miktarlar yukarıdaki gibi olup önceki tarihlerde alınan taşınmazlar için taşınmazın edinim tarihine göre 12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmaz/taşınmazların 1.000.000 Amerikan Doları tutarında olması, 19.09.2018 tarihinden sonra satın alınmış/alınacak taşınmaz/taşınmazların 400.000 Amerikan Doları tutarında olması, 07.12.2018 tarihinden sonra satış vaadi sözleşmesi düzenlenmiş/düzenlenecek taşınmaz /taşınmazların 400.000 Amerikan Doları tutarında olması dikkate alınmalıdır. Bu tarihlerden önce satın alınan taşınmazlar Türk Vatandaşlığının kazanımında dikkate alınmayacaktır.)
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün resmî sitesinde 1 Şubat 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Hakkında Kılavuz yayınlanmıştır. Söz konusu kılavuz taşınmaz edinimi yolu ile Türk vatandaşlığına ilişkin işlemlerde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektedir. Başvurular Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne yapılacak olup, kılavuza göre Genel Müdürlüğün tespiti esas alınacak bu çerçevede Genel Müdürlük Tarafından “Taşınmaz Yatırımı Tespit Belgesi (TYTB)” verilecektir. Bu belgeye istinaden vatandaşlık kazanımı ise ilgili Makamın değerlendirme ve kararına bağlı olacaktır.
