Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kalktı mı?
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) düzenlemesi, 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası ya da adli para cezası öngörülen suçlarda, yargılama sonucunda verilecek mahkûmiyet hükmünün açıklanmasının belirli koşullara bağlı olarak 5 yıllığına ertelenmesi ve bu koşulların gerçekleşmesinin ardından da davanın düşürülmesi anlamına gelmektedir. Yani aslında işlemiş olduğu herhangi bir suçtan dolayı hakkında HAGB kararı verilen sanık, HAGB kararının kesinleşmesinden itibaren 5 yıl boyunca yeniden kasıtlı bir suç işlemezse sanık hakkında açılmış kamu davasının düşürülmesine karar verilerek sanığın hiç ceza almamış gibi olması sağlanmış olmaktadır.
Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından 01.06.2023 Tarihinde E.2022/120 numaralı dosyada yapılan inceleme neticesinde Anayasa Mahkemesi; Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin itiraz yoluna başvurusu üzerine, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinin 5 ila 14. fıkralarında düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kurumuna ilişkin tüm hükümlerin tümünün oyçokluğu ile iptaline karar vermiştir.
Söz konusu iptal kararı 01.08.2023 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış olup yayınlandığı tarihten itibaren 1 yıl sonra yürürlüğe gireceği bildirilmiştir. Bu kapsamda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının müessese olarak 1 Ağustos 2024 tarihine kadar yürürlükte kalacağını ve tatbikine devam edileceğini, iptallerin geçmişe etkili olmayacağını belirtmek isteriz.
Anayasa Mahkemesi; Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararını kabul edip etmediği sorusunun sanığa henüz deliller ortaya koyulmadan ve yargılama aydınlatılmadan sorulması durumunda sanığın mahkumiyet korkusu altında bu kurumu kabule zorlandığı, böylelikle peşinen istinaf hakkından feragat ettiği, sanığa HAGB’yi kabul edip etmediğine dair sorunun mahkumiyet hükmünün verilmesinden sonra sorulacağına dair bir güvencenin kanunda yer almadığı hususlarını gözeterek, kuralın kanunilik şartını sağlamadığı, sanığa aşırı külfet yüklediği ve ölçülü olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Ayrıca yine Anayasa Mahkemesi tarafından HAGB’nin failin kamu görevlisi olduğu durumlarda işkence, eziyet ve insan haysiyetiyle bağdaşmayan eylemlere karşı bir cezasızlık sebebi teşkil etmesi hususları gerekçe gösterilerek, kötü muamele iddiaları yönünden sanıkların cezasız kalmasının Devletin işkence yasağı ile ilgili etkin bir yargılama yürütme biçimindeki usuli güvencesine aykırılık teşkil ettiği belirtilmiş ve hükmün Anayasanın 13, 17, 35 ve 36. maddeleri gereğince iptaline karar vermiştir.
HAGB konusunda gelen yeni güncellemeyi buradan takip edebilirsiniz.
